Samningar um atvinnutengda starfsemi
Margir einstakir og fjölsóttir áfangastaðir ferðamanna eru innan marka þjóðgarðsins. Við stjórnun þessara áfangastaða leggur Vatnajökulsþjóðgarður ríka áherslu á jákvæða þjónustuupplifun gesta og að sjálfbærni sé leiðarljós í samskiptum við öll þau fyrirtæki sem skipuleggja ferðir eða bjóða annars konar þjónustu á viðkomandi svæðum.
Í þágu þessa markmiðs gerir Vatnajökulsþjóðgarður samninga við fyrirtæki sem óska eftir að veita viðskiptavinum sínum þjónustu innan þjóðgarðsins, einkum á fjölsóttum áfangastöðum. Um er að ræða samninga um atvinnutengda starfsemi, sem gerðir eru á grundvelli atvinnustefnu þjóðgarðsins og 15. gr.a í lögum þjóðgarðsins.
Í samningum um atvinnutengda starfsemi koma fram skilyrði sem tryggja eigi sjálfbærni og náttúruvernd, samhliða gæðum í upplifun. Einnig er fjallað um öryggi gesta en samkvæmt lögum um Ferðamálastofu nr. 96/2018 ber hverjum þeim sem hyggst framkvæma skipulagðar ferðir á íslensku yfirráðasvæði að hafa öryggisáætlanir fyrir sínar ferðir. Sjá nánar á vefsíðu Ferðamálastofu.
Á áfangastöðum sem kalla á stýringu er alla jafna farin sú leið að auglýsa eftir umsóknum frá fyrirtækjum sem hafa hug á því að bjóða þar upp á þjónustu. Í þessum auglýsingum kemur fram hvort takmarkanir eru settar varðandi umfang eða fjölda rekstraraðila sem sinna sambærilegri starfsemi innan þjóðgarðsins eða einstakra svæða hans.
Samningar um atvinnutengda starfsemi
Þann 1. ágúst 2023 var auglýst eftir umsóknum um gerð samninga um íshellaferðir og jöklagöngur á Breiðamerkurjökli (vestan og austan Jökulsárlóns), Falljökli/Virkisjökli og Skeiðarárjökli. Aftur var auglýst eftir umsóknum 15. maí 2024, en auglýsingin var afturkölluð 25. september 2024. Þess í stað bauðst flestum starfandi samningshöfum framlenging á sínum samningi til tveggja mánaða.
Samningar um rekstur veitingavagna við Jökulsárlón
Þann 9. febrúar 2024 var auglýst eftir umsóknum frá rekstraraðilum sem óska eftir að starfrækja veitingavagna við Jökulsárlón tímabilið 1. júní 2024 til 30. maí 2026, með möguleika á framlengingu til eins árs. Fram kom í auglýsingu að gerðir yrðu samningar við þrjá rekstraraðila og var það gert. Þeir rekstraraðilar eru Local Langoustine ehf., Jöklabiti ehf. og Fancy Sheep ehf.
Atvinnufyrirtæki geta einnig óskað eftir að fá úthlutað aðstöðu innan þjóðgarðsins og afnotum af landi. Ef um skilgreinda lóð er að ræða er gerður lóðarleigusamningur að undangenginni auglýsingu. Um nýtingu á landi í eigu ríkisins í atvinnuskyni gilda annars lög nr. 100/2021, en meginregla þeirra felur í sér að við meðferð á landi í eigu ríkisins skuli lögð áhersla á skýra, skilvirka og hagkvæma nýtingu sem og gagnsæi, hlutlægni og jafnræði við ákvarðanatöku. Ráðstöfun á landi skal taka mið af sjálfbærri þróun, varúðarsjónarmiðum og öðrum umhverfissjónarmiðum, ásamt því að dregið sé eins og kostur er úr neikvæðum umhverfisáhrifum framkvæmda.
Atvinnustefna Vatnajökulsþjóðgarðs
Frá því þjóðgarðurinn var stofnaður, árið 2007, hefur þurft að bregðast við vaxandi fjölda erinda frá aðilum sem vilja stunda atvinnustarfsemi með aðstöðu eða aðbúnað innan þjóðgarðsins. Í því ljósi voru skilyrði um samninga um atvinnutengda starfsemi sett í lög þjóðgarðsins árið 2016 og atvinnustefna staðfest 2019.
Hagnýtar upplýsingar
Sniðmát samninga um íshellaferðir og jöklagöngur 2023-2024
Sniðmát viðauka um framlengingu samnings 2023-2024
Skoðunarhandbók - Eftirlit með íshellaskoðunum og gönguferðum um skriðjökla SKO-0001
Gátlisti - Niðurstöður eftirlits með íshellaskoðun og gönguferðum um skriðjökla GÁT-0002
Hér er skjal um íshella í Vatnajökulsþjóðgarði - Aðferðir við mat á áhættu
Hér er verklagsregla um samninga um atvinnutengda starfsemi (í vinnslu)
Yfirlit yfir samninga um atvinnutengda starfsemi frá árinu 2020
| Tegund atvinnustarfsemi | Svæði | Tímabil | Fjöldi samninga |
|---|---|---|---|
| Íshellaferðir og jöklagöngur | Breiðamerkurjökull austur, Breiðamerkurjökull vestur, Falljökull/Virkisjökull, Skeiðarárjökull | 1.10.2022-30.9.2023 | 27 |
| Rekstur veitingavagna | Jökulsárlón | 1.6.2022-30.5.2024 | 3 |
| Jöklagöngur | Breiðamerkurjökull austur, Breiðamerkurjökull vestur, Falljökull/Virkisjökull, Skeiðarárjökull | 1.5.2022-30.9.2022 | 11 |
| Íshellaferðir og jöklagöngur | Breiðamerkurjökull austur, Breiðamerkurjökull vestur, Falljökull/Virkisjökull, Skeiðarárjökull | 1.10.2021-30.4.2022 | 25 |
| Íshellaferðir og jöklagöngur | Breiðamerkurjökull austur, Breiðamerkurjökull vestur, Falljökull/Virkisjökull, Skeiðarárjökull, Skálafellsjökull | 1.10-2020-30.9.2021 | 27 |